CẢNH BÁO NGUY CƠ NGỘ ĐỘC SỬ DỤNG CÔN TRÙNG

LÀM THỨC ĂN

Côn trùng là những động vật không xương số, phân bố rộng rãi trên trái đất với hơn 1 triệu loài đã được mô tả (chiếm hơn một nửa tổng số tất cả các loài sinh vật sống, mà con người đã biết) ở gần như tất cả các môi trường sống.

Ở nhiều nước trên thế giới, cũng như ở Việt Nam, việc sử dụng côn trùng làm thức ăn có từ lâu, khá phố biến như cào cào, châu chấu, nhộng tằm, dế, ong, mối, nhông ve sầu, sâu cây chít, sầu cây dâu, sâu cây… thậm chí còn được chế biến thành những món ăn đặc sản (bọ cạp chiên, châu chấu sốt sa tế, bọ xít rang lá chanh, trứng cà cuống phơi khô để làm bánh ngọt, dế chiên...). Tuy nhiên, việc sử dụng côn trùng, để chế biến thành thức ăn đã và đang xuất hiện nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe và thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng của người ăn.

Tại một số địa phương đã ghi nhận vụ ngộ độc do sử dụng các loại côn trùng, ấu trùng làm thức ăn.

Điển hình là vụ ngộ độc do ăn bọ xít rang làm 05 người mắc, 03 người phải nhập vi (ngày 19/7/2015); ngộ độc do ăn bọ xít lửa tại Hòa Bình làm 12 người mặc và 07 người nhập viện (ngày 16/01/2016); vụ ngộ độc do ăn Côn trùng  (sâu ban miêu) tại Lào Cai làm 02 người mắc và tử vong vào ngày 21/8/2016. 

Các dấu hiệu lâm sàng thường gặp trong ngộ độc do ăn côn trùng là: buồn nôn, nôn, run tay chân, một số trường hợp nặng nên nhiều, co giật chân tay, chóng mặt, tăng tiết, cứng hàm, kích thích, khó thở, ý thức lo mơ, hôn mê, sẩn ngứa, ban dạng mảng toàn thân... và có thể tử vong. Biểu hiện 1âm sàng với các triệu chứng nhiều hay ít, nhẹ hay nặng tùy theo độc tố trong côn trùng, tổng lượng đã ăn và Cơ địa người ăn (người già, có uống rượu, phụ nữ thai, trẻ em... thường bị nặng).

 Nguyên nhân các vụ ngộ độc trên là do sử dụng côn trùng đã chết sinh ra độc tố, côn trùng bị nhiễm nấm độc; côn trùng chứa nhựa cây độc như cây co rào, cây cỏ lào, thầu dầu tía... (chứa nhóm Alcaloi nhóm Glucozit...) hoặc các chất tiết có độc tố không bị phá hủy ở nhiệt độ chế biến; côn trùng có nhiều mẫn cảm.

Việc thiếu hiểu biết, thiếu kiến thức trong lựa chọn, sơ chế biến côn trùng làm thức ăn, tôn; lưa chọn côn trùng lạ để “thử nghiệm” theo kinh nghiệm “đồn thổi” để chế biến (ăn tái, ăn sống, ngâm rượu...) và sử dụng các món ăn chế biến từ côn trùng, ấu trùng đã và đang tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe, gây ngộ độc và thậm chí gây tử vong cho người ăn.

1. Tuyệt đối không sử dụng các loại nhộng, ấu trùng, côn trùng lạ, đã bị chết hoặc có hình dạng, màu sắc khác lạ với tự nhiên để chế biến thành thức ăn.

2. Lựa chọn những loại nhộng, ấu trùng, côn trùng thông thường, phổ biến, còn tươi sống để chế biến thành thức ăn. Đặc biệt những người có cơ địa dị ứng cần thận trọng khi ăn, nếu nghi ngờ thì không ăn.

 Trong trường hợp sau khi ăn mà có các biểu hiện, triệu chứng khác thường như mệt mỏi, choáng váng, buồn nôn, mẩn ngứa, đau bụng, rối loạn tiêu hóa... cần đến ngay các cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.